Przy zakupie mieszkania lub domu z rynku wtórnego należy pamiętać, że zobowiązani jesteśmy do zapłacenia podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC). Jego wysokość zależy od ceny zakupu nieruchomości. Urząd Skarbowy może sprawdzić, czy cena nieruchomości nie została sztucznie zaniżona, aby obniżyć podatek.
Znalezienie domu lub mieszkania, które spełnia wszystkie oczekiwania i do tego ma bardzo atrakcyjną cenę, to duże szczęście dla kupującego. Zbyt okazyjna cena może go jednak narazić na problemy z fiskusem. Coraz częściej zdarza się, że urząd skarbowy weryfikuje, czy cena, za którą zakupiona została nieruchomość z drugiej ręki, nie jest zbyt niska w porównaniu z wartością mieszkania lub domu. Jeśli okaże się, że cena była „zbyt okazyjna”, może zostać nałożona wysoka kara finansowa.
Podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC) dotyczy między innymi zakupu używanego samochodu, czy domu z rynku wtórnego. Płaci go kupujący, a wysokość podatku wynosi 2 procent wartości zakupionej nieruchomości. Podatek ten obowiązuje jedynie w przypadku zakupu z rynku wtórnego – nie trzeba go płacić, jeśli mieszkanie lub dom kupujemy od dewelopera. Wartość należnego podatku pobierana jest zwykle przez notariusza podczas podpisywania umowy kupna nieruchomości.
W związku z tym, że wysokość podatku zależy od ceny nieruchomości – im niższa wartość domu wskazana w umowie, tym mniejsza będzie kwota podatku odprowadzana do urzędu skarbowego. Zdarza się, że kupujący chcą zaniżyć wartość nabywanej nieruchomości, aby zaoszczędzić na podatku PCC. Urzędy skarbowe coraz częściej sprawdzają, czy nie doszło do próby oszustwa i czy wartość domu wskazana w umowie, jest zgodna z ceną rynkową za podobne nieruchomości.
Kupując dom, warto więc zadbać o dokumenty potwierdzające, że zakupu dokonano zgodnie z cenami rynkowymi. Dowodem, który potwierdzi rzeczywistą wartość rynkową domu, może być operat szacunkowy sporządzony przez rzeczoznawcę. W przypadku zakupu domu na kredyt, wykonanie operatu szacunkowego jest obowiązkowe, ale może on również posłużyć jako dowód w przypadku kontroli z urzędu skarbowego. Operat szacunkowy należy przechowywać przez 5 lat, czyli tak długo, jak długo trwa zobowiązanie podatkowe. Jeśli dom kupujemy za gotówkę i nie mamy operatu szacunkowego, za potwierdzenie niższej niż rynkowa wartości nieruchomości mogą posłużyć na przykład zdjęcia wad, które ma nieruchomość lub udokumentowanie ich w inny sposób.
Jeśli urząd skarbowy w trakcie kontroli wykryje, że wartość transakcji została zaniżona, może nałożyć na kupującego karę pieniężną. Wysokość kary ustalana jest indywidualnie w zależności od oceny danej sprawy przez organy podatkowe. W przypadku zaniżenia wartości nabywanego domu, kara za zaniżenie podstawy opodatkowania, może wynieść do 100 procent kwoty nienależnie naliczonego podatku PCC. Kontrolowane są zwykle transakcje, w których cena nieruchomości znacznie odbiega od przeciętnych cen rynkowych, czyli te, które wydają się zbyt korzystne.