Polacy nie chcą budować małych domów, mimo że do rozpoczęcia prac nie potrzeba pozwolenia na budowę. Liczba budów realizowanych w ramach uproszczonej procedury jest coraz mniejsza. Rząd ma jednak nowy pomysł i chce umożliwić stawianie również większych budynków tylko na zgłoszenie.
Od 2022 roku na zgłoszenie, a więc bez konieczności ubiegania się o pozwolenie na budowę, bez dziennika i kierownika budowy możemy stawiać domy jednorodzinne o powierzchni zabudowy do 70 metrów kwadratowych.
Gdy właściciel działki ma już wydane Warunki Zabudowy i przygotowany projekt budowlany, to może dokonać zgłoszenia budowy w urzędzie. Można to zrobić tradycyjnie lub przez internet. Ponieważ urzędnicy nie mogą sprzeciwić się budowie, prace można rozpocząć niezwłocznie po doręczeniu zgłoszenia organowi administracji architektoniczno-budowlanej.
Niechętnie korzystamy z uproszczonej procedury
Według danych Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego w pierwszej połowie 2023 roku rozpoczęły się prace przy budowie 1 244 domów jednorodzinnych w oparciu o zgłoszenie. Był to najgorszy wynik od czterech lat. W ujęciu rok do roku zanotowany spadek wynosi prawie 11 proc. W tym samym czasie liczba rozpoczętych wszystkich budów domów jednorodzinnych wyniosła 45 736 i była 1,4 proc. niższa niż przed rokiem.
Liczby te mówią, że tylko 2,7 proc. wszystkich nowych inwestycji to prace realizowane bez potrzeby ubiegania się o pozwolenie na budowę. Udział budów na zgłoszenie w relacji do wszystkich rozpoczętych inwestycji jest niższy o 0,3 p.p. w porównaniu do pierwszego półrocza 2022 roku i o 2,5 p.p. w relacji do drugiego półrocza 2022 roku.
Z prostej ścieżki najchętniej korzystamy na Mazowszu. W ostatnim okresie rozpoczęto tu budowę 275 domów, co oznacza wzrost w ujęciu rocznym o 2,6 proc. Poza województwie mazowieckim jeszcze tylko w Wielkopolsce liczba nowych inwestycji była większa niż 100. W pierwszym półroczu bieżącego roku rozpoczęto tu budowę 184 domów w oparciu o zgłoszenie. To liczba o 11 proc. Niższa niż w pierwszym półroczu 2022 roku. W województwach śląskim i pomorskim liczba nowych budów spadła o blisko 24 proc. w porównaniu do analogicznego okresu roku poprzedniego.
Sytuację ma uratować zwiększenie dopuszczalnej powierzchni
W połowie sierpnia bieżącego roku Sejm przegłosował zmiany w ustawie, dzięki którym na zgłoszenie będzie można budować domy o powierzchni zabudowy większej niż 70 metrów kwadratowych. Z rozwiązania tego będzie można korzystać w przypadku budynków jednorodzinnych wolnostojących o maksymalnie dwóch kondygnacjach. Nieruchomość taka musi zaspokajać potrzeby mieszkaniowe inwestora, nie może być przeznaczona na sprzedaż ani na wynajem.
Pod koniec 2023 roku mają zostać udostępnione bezpłatne projekty domów o 120, 150 i 180 metrów kwadratowych, które zostaną wyłonione w konkursie zrealizowanym przez Główny Urząd Nadzoru Budowlanego. To dodatkowy czynnik, który ma zachęcić do budowy, ułatwić cały proces oraz obniżyć koszty inwestycji.